Atatürk'ün "Cumhuriyet Köyü Projesi"
Önder Mustafa Kemal Atatürk, başarılı bir siyasetçi ve asker olmasının yanı sıra ateşli bir idealisti de. Hepimizin bildiği üzere bu büyük mücadele ve düşünce insanı, ömrünün son zamanlarında Köşk'e kapanmış, dil ve tarih çalışmalarına yoğunlaşmıştır. Her gece kurulan içki sofrası, kimi zaman entellektüel sohbetlerin yapıldığı, kimi zaman memleket meselelerinin tartışıldığı ve bazen de ortaya ilginç fikirlerin atıldığı bir düşünce meclisi olur. İşte Atatürk'ün bugün bile dahiyane olarak tanımlanan Cumhuriyet Köyü Projesi, bu dönemde ortaya çıkan bir çalışmasıdır.
“Köylü milletin efendisidir” diyen Atatürk, Türkiye’nin “tabandan kalkınması” için 1937 yılında Cumhuriyet Köyü Projesi’ni hazırlamıştır. Atatürk bu projesiyle “çağdaş” ve “çevreci” bir köy yaratmak niyetindeydi. Uygulandığı takdirde aşiret, tarikat eksenli “feodal yapıyı” yok ederek, kalkınmayı ve aydınlanmayı “tabandan”, “köyden” başlatacak; merkezinde “insan”,”hayvan” ve “doğa” olan bu akıllı proje, sadece bir Türkiye projesi değil, bir dünya projesidir; hatta geleceğin projesidir. Ama hiçbir zaman hayata geçirilememiştir.
Cumhuriyet Köyü Projesi, daire yerleşim planına sahiptir. Daire planın tam merkezindeki küçük dairenin etrafına, gittikçe genişleyen dört daire eklenmiştir. Plan, bu yönüyle ilk bakışta bir “dart tahtasını” andırmaktadır. Merkezden çevreye doğru helezonik bir biçimde gittikçe genişleyen dört parçalı köy planı, merkezden dışa doğru 6 yolla bölünmüştür. Aslı Türk Tarih Kurumu’nda muhafaza edilen “Cumhuriyet Köyü Projesi”nde okul, cami, köy konağı, sağlık ocağı, otel–han, çocuk bahçesi ve fabrika dahil toplam 43 yapı bulunmaktadır. Plana göre köyün orta yerine yapılacak ‘anıt’ın etrafında sosyal tesisler, terzi, bakkal, berber gibi mekanlar yer alacaktır.
Bu dört dörtlük çevreci proje, evrensel bir hareket olan ve “tüm insanlığın iyiliği için bilimsel yöntemlerle büyük bir sosyal kalkınmayı” savunan Zeitgeist Hareketi tarafından geleceğin “Venüs Projesi” olarak bir kez daha dünya gündemine getirildi. İki proje arasında çok büyük benzerlikler vardır. Ancak Atatürk'ün bu projesi, Venüs Projesi'nden tam 80 yıl önce tasarlanmıştır.
Teşekkürler Bilimkurgu Kulübü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder