BAHÇE SANATI: ESPALYE Bitkilerinizi Espalye Nasıl Dikersiniz?

 

Espalier, bitkilerin dar bir alana sığması için eğitilmesi anlamına gelen süslü bir kelimedir

Espalye, odunsu bir bitkinin gövdesini ve dallarını kullanarak duvarlara, çitlere veya diğer yapılara karşı bir desen oluşturmak veya bahçenin herhangi bir yerinde bağımsız bir botanik sanat eseri olarak düz bir alanda yetiştirme tekniğidir.

Espalye uygulamasının geçmişi, ilk olarak küçük alanlarda, örneğin kale avlularında veya kalabalık Orta Çağ sokaklarında meyve veren asma ve ağaç yetiştirmek için kullanıldığı antik zamanlara dayanır.

Bu bitkileri güney veya batıya bakan duvarlara ve çitlere dikerek ve açık bir desen oluşturacak şekilde budayarak, ilk tarımcılar daha fazla güneş ışığından yararlandılar; bu da bitkilerin büyüme mevsimlerini uzattı ve meyve verimini ve kalitesini artırdı.

Bu espalyeler (espalier, İtalyanca "omuz (spalla)" anlamına gelen spalliera kelimesinden türemiş Fransızca bir kelimedir) yalnızca işlevsel değil, aynı zamanda güzel de idi ve bu uygulama süs bitkilerinde de benimsendi. Özellikle küçük bahçe alanları veya çıplak duvarlara ve sade çitlere özgün bir güzellik ve zarafet katmak için idealdirler.

Espalye bitkiler, basit T, U ve V şekilli tasarımlar veya daha karmaşık sepet örgüsü, Belçika çiti, basamaklı, palmiye (yelpaze), şerit veya şamdan şekilleri gibi çeşitli desenler oluşturmak için kullanılabilir. Ayrıca, ilginç yılan desenleri veya doğallaştırılmış serbest biçimli tasarımlar gibi daha az resmi desenlere dönüştürülebilirler.

Espalye nasıl oluşturulur:

1. Kendi kafes kafesinizi oluşturmak için beğendiğiniz bir deseni seçip bir kağıda çizin.  Ardından, bu çizimi kullanarak bitkinin büyüdükçe şeklini eğitmek için kullanacağınız bir destek sistemi geliştirin.

2. Destek sistemleri , kaplamak istediğiniz duvar veya çit alanına eşit aralıklarla paslanmaz göz kancaları veya galvanizli veya duvar çivileri monte etmek kadar basit olabilir .

3. Her bir çiviyi yanındaki, üstündeki ve altındaki çiviye bağlayan çivi veya kancaların arasına ince galvanizli çelik veya bakır tel geçirin. Ayrıca, bitkinin etrafında daha iyi hava sirkülasyonu sağlamak ve bitki bakımı için daha kolay erişim sağlamak amacıyla bahçeye veya bir yapının önüne yerleştirilebilen bağımsız bir kafes veya destek sistemi de kurabilirsiniz.

4. Bir destek sistemi kurduktan sonra, seçtiğiniz çalıyı, ağacı veya asmayı kalıcı yapıdan 15-20 cm uzağa dikin, böylece bitkilerin köklerinin büyümesi için yeterli alan olur. Daha karmaşık tasarımlar için birden fazla bitki kullanmak isteyebilirsiniz. Bitkiler yeni yerlerine yerleştikten sonra, tasarım ihtiyaçlarınıza uymayan dalları çıkarın, ardından kalan dalları tellere bükümlü bağlar veya ip kullanarak nazikçe sabitleyin; böylece deseninizin tasarımına uyacak şekilde eğitin.

5. Bitkiler büyüdükçe, gereksiz sürgünleri yılda birkaç kez kesin ve kılavuz tellere deseninize uygun yeni, hassas sürgünler sabitleyin.  Çiçek açan ve meyve veren bitkiler için yaz ortası budama için ideal bir zamandır, ancak bitkinize özel budama önerilerini takip etmeniz en iyisidir.

Bu Southern Living bitkileri kafes olarak da kullanılabilir:

• Southern Living'in her dem yeşil  kamelyalarından herhangi biri,  muhteşem çiçek açan espalyeler oluşturur. Yıl boyunca yapraklı bir güzellik sunarlar ve sonbahar ve kış başında pembe, beyaz veya macenta ve pembe kenarlı çiçeklerle açarlar.  Daha fazla derinlik için tabanlarına Marc Anthony® Liriope ekin, böylece resim gibi mükemmel bir botanik sanat eseri sergisi elde edersiniz.
• Büyük, tatlı sakız ağacı şeklindeki yaprakları olan, her dem yeşil bir asma olan 'Angyo Star' Fatshedera , özellikle altına çarpıcı mor-siyah yaprakları olan ve Angyo Star™'ın zengin yeşil ve krem ​​beyazı kenarlı yapraklarıyla güzel bir tezat oluşturan siyah mondo otu gibi etkileyici bir temel bitkisi ekildiğinde muhteşem bir kafes bitkisi de olur.
• Espalye olarak iyi iş gören diğer çalılar arasında Jubilation™ gardenya ,  Oakland™ veya  Robin ™ çobanpüskülü veya Yewtopia® erik porsuğu bulunur .
• Early  Bird™ krepemyrtles , yaprak döken bir bitki olmasına rağmen, yapraklar ve çiçekler olmasa bile çekici kabuk ve dal yapısı ilgi çekici olduğundan güzel espalye seçimleri olabilir.
• Southern Living böğürtlenleri veya incir ağaçları da özellikle kafes şeklinde dikildiğinde çok iyi sonuç verir, çünkü meyvelere ulaşmak ve toplamak daha kolaydır.

Espalye bitkinizin mükemmel formuna ulaşması iki veya üç yıl sürebilir, ancak yaratacağınız botanik sanat beklemeye değecektir.

KAYNAK: https://southernlivingplants.com/planting-care/how-to-espalier-your-plants/